-
1 хозяйничать
несов.1) ( вести хозяйство) хуҗалык алып бару, хуҗалык итү2) ( бесцеремонно распоряжаться) хуҗа булу, үзе теләгәнчә эшләү -
2 үз
I мест.свой, своя́, своёүз урыным — своё ме́сто
II прил.һәркемнең үз бәхете үзенә — (погов.) вся́кому своё сча́стье
1) свой, со́бственный, ли́чныйүз хуҗалыгың белән яшәү — жить свои́м ли́чным хозя́йством
үз йортыңны салу — постро́ить свой дом
2) свой, родно́й, ро́дственный, бли́зкийүз анасы — его́ родна́я мать
үз кешеләр — свои́ (бли́зкие) лю́ди
3) свой, осо́бый, своеобра́зныйбала үз телендә нидер әйтә — ребёнок на своём языке́ что́-то говори́т
үз аңлавыңда — в своём понима́нии ( жизни)
•- үз чире тоту••үз акылыңда (булу) — в своём уме́, без поте́ри па́мяти и́ли созна́ния
үз алдына — само́ по себе́; самостоя́тельно
үз аршыныңа үлчәү — ме́рить на свой арши́н
үз башыннан чыгару — выду́мывать, сочиня́ть небыли́цу
үз белдеге белән (белдегенчә) — по своему́ усмотре́нию; без разреше́ния, самово́льно
үз вакытында — своевре́менно, в своё вре́мя; в по́ру, во́время
үз дигәненә ирешү — доби́ться своего́
үз дигәнеңдә тору — наста́ивать на своём, упо́рствовать
үз дигәнеңчә — по-сво́ему, по своему́ жела́нию, по свое́й во́ле
үз җае белән — свои́м хо́дом, свои́м чередо́м
үз җаена кую — см. үз иркенә кую
үз җилкәсенә алу — брать (взять) под свою́ отве́тственность, приня́ть на свои́ пле́чи
үз җилкәсендә тату — испыта́ть на свое́й шку́ре
үз ирке белән — доброво́льно, по свое́й во́ле
үз итү (күрү) — счита́ть свои́м (бли́зким, ро́дственным), поступа́ть (с кем-л.) по-сво́йски
үз кабыңа бикләнү — уходи́ть в свою́ скорлупу́
үз казаныңда кайнау — вари́ться в со́бственном соку́
үз кайгысы кайгы — то́лько своё, до чужо́го (посторо́ннего) де́ла нет
үз каны (сөяге) — свой ро́дственник
үз кеше — свой челове́к; свой брат, свой в до́ску
үз колагың белән (үз күзең белән) — свои́ми уша́ми ( слышать), свои́ми глаза́ми ( увидеть)
үз колагыңа (үз күзеңә) үзең ышанмау — не ве́рить свои́м уша́м (глаза́м)
үз көне — ли́чная, самостоя́тельная жизнь
үз көчеңә керү — взять си́лу, войти́ в си́лу, стать жизнеспосо́бным, окре́пнуть
үз көчеңдә калу — в си́ле (в си́лах)
үз кулы белән — доброво́льно, по свое́й во́ле
үз күзлегеннән карау — смотре́ть со свое́й колоко́льни
үз манарасыннан торып сөйләү (карау) — говори́ть (смотре́ть) со свое́й колоко́льни
үз өстенә — на себя́, на свою́ го́лову
үз сүзе сүз (үз бер тиене тиен, үз кырыгы кырык, үз туксаны туксан) — см. үзсүзле
үз сүзен итү — сде́лать по-сво́ему, по своему́ жела́нию
үз сүзең белән (сөйләү) — рассказа́ть свои́ми слова́ми ( прочитанное)
үз сүзеңне әйтү — сказа́ть своё сло́во, прояви́ть себя́ (в чём-л.)
үз урынына кую (утырту) — поста́вить на (своё) ме́сто, указа́ть (его́) ме́сто
үз урыныңны белү — знать своё ме́сто
үз үлеме белән үлү — умере́ть свое́й сме́ртью
үз хәле хәл — не до други́х; до други́х де́ла нет
үз чиратыңда (нәүбәтеңдә) — в свою́ о́чередь
үз эченә бикләнү — замкну́ться; станови́ться необщи́тельным
үз эшеңдә булу — де́лать своё де́ло; не обраща́ть внима́ния на друго́е
үз юлыңда (йөрү) — идти́ свое́й доро́гой (свои́м путём)
үз юлың белән бару — идти́ свое́й доро́гой (свои́м путём); поступа́ть самостоя́тельно (незави́симо, по своему́ жела́нию, по свое́й во́ле)
- үз башынаүз ягына аудару — перетяну́ть на свою́ сто́рону
- үз дигәне
- үз дигәнен итү
- үз дигәнен эшләү
- үз иркенә кую
- үз кулыңа алу
- үз сүзеңдә тору
- үз урыныңда -
3 җөмлә
сущ.1) лингв. предложе́ние (повествовательное, восклицательное, вопросительное, сложное и т. п.)җөмлә кисәкләре — чле́ны предложе́ния
гади җөмлә — просто́е предложе́ние
тезмә кушма җөмлә — сложносочинённое предложе́ние
җөмлә тикшерү — разбо́р предложе́ния
җөмлә төзелеше — структу́ра предложе́ния
җөмлә төзү — соста́вить предложе́ние
2) книжн. совоку́пность, всё, ито́г, су́ммаҗөмләсе утыз кеше — всего́ три́дцать челове́к
3) в исх. п. җөмләсеннән из кру́га, гру́ппы, числа́ ( кого-чего)югары даирәдәге кешеләр җөмләсеннән булу — быть из гру́ппы люде́й вы́сшего кру́га
ул качаклар җөмләсеннән — он из числа́ бе́женцев
•- җөмләсендә йөрү -
4 монополия
жа) җитештерүнең яки сәүдәнең бер генә кеше, бер төркем кешеләр яки дәүләт кулында гына булу хокукыб) хуҗалыкның берәр өлкәсендә хакимлек итү һәм максималь табыш алу өчен оештырылган эре капиталистик берләшмә -
5 невысокий
-ая; -ое1) ( о предметах) тәбәнәк; биек түгел; ( о человеке) тәбәнәк буйлы; уртача буйлы2) түбән, шактый түбән; югары түгелчеловек невысокой культуры — культурасыз, мәдәниятсез, (мәдәният лкәсендә) артта калган кеше
быть невысокого мнения о ком-л. — түбән фикердә булу
3) муз. (о звуке, голосе) уртача югарылыктагы
См. также в других словарях:
үсү — Яшәү процессы нәтиҗәсендә зураю, биегрәк, озынрак, авыррак һ. б. ш. хәлгә килү; микъдары арту (кеше, хайван, үсемлек тур.) 2. Олылану, олы кеше булу менә без дә үсеп җиттек, әни. Кайда да булса, нин. б. шартларда үзеңнең беренче елларыңны,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чормау — 1. Җепне һ. б. ш. нәрсәгә дә булса урау. Берәр нәрсәгә урау (тукыма, чүпрәк кисәген һ. б. ш.) 2. Төрү. Төреп ясау, төреп әзерләү тәмәке чорнау 3. Берәр кеше яки нәрсә тирәсендә булу, әйләндереп алу 4. Һәр яктан каплау, каплап алу 5. күч. Кайда да … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чорнау — 1. Җепне һ. б. ш. нәрсәгә дә булса урау. Берәр нәрсәгә урау (тукыма, чүпрәк кисәген һ. б. ш.) 2. Төрү. Төреп ясау, төреп әзерләү тәмәке чорнау 3. Берәр кеше яки нәрсә тирәсендә булу, әйләндереп алу 4. Һәр яктан каплау, каплап алу 5. күч. Кайда да … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тәваф — Т. ИТҮ (КЫЛУ) – иск. кит. 1. Берәр изге нәрсә, урын янында булу, аның тирәли әйләнеп чыгу 2. Берәр кеше яки берәр нәрсә тирәсендә әйләнү, йөрү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
